In januari startten de negen werkers met het snoeien van de bomen. Vanwege lichamelijke ongemakken wilde een aantal van onze werkers alleen halfstammen snoeien. Tussen de hoogstamsnoeiers en halfstamsnoeiers ontstond een sportieve strijd bij het snoeien. Deze ging met name over het laag houden van de bomen, koppen eruit halen wat praktischer werkt en het hoger laten van de bomen waardoor beter de natuurlijke vorm van het ras goed zichtbaar is. Gelukkig bleef het bij een vriendelijke discussie. Ik herinner me dat onze drie wijze heren in 2003 ook al levendige discussies hadden over snoeiwijzen. Voor zover is er weinig veranderd in twintig jaar. N.B. Een zoon van een van de drie wijzen, Henry van Rooijen heeft voor ons al het snoeihout versnipperd.
We hebben redelijk veel verzoeken gehad om enthout te leveren. Het blijft een arbeidsintensieve klus voor de werkers. Een aantal rassen staat niet in de Collectieboomgaard en moet uit de Abdijtuin gehaald worden.
Er volgde een druk voorjaar en een dito zomer periode. We waren heel alert op de eerste spinselmotrupsjes die zichtbaar werden. Het handmatig verwijderen lukte dit jaar wel. Samen met het knippen van meeldauw en verzamelen van de dikkopjes kwam het trekken van waterloten een beetje in de knel. Nadat we besloten hadden hoe het mogelijk was om bloemstroken machinaal aan te leggen zonder Roundup te gebruiken gooide de nattigheid roet in het eten. In een optimaal bedje hebben we een verantwoord zaaimengsel gezaaid. Wekenlange droogte hebben we getrotseerd door regelmatig water te geven.
Uiteindelijk waren we heel trots op de bloemenzee. In hoever we een bijdrage hebben geleverd aan een meer evenwichtige biodiversiteit in de boomgaard en daarmee minder ziek en zeer in de boomgaard zal de tijd ons mogelijk leren. We zijn van plan om ook in het komende jaar de stroken weer in te zaaien.
Zoals in de inleiding al staat was de oogst matig. De appeloogst was slecht. De peren waren ook matig maar we hebben de appels voor het sap nog wel aan kunnen vullen met een aantal kisten peren zodat we toch nog 240 pakken sap van drie liter hebben kunnen laten persen. Een aantal goed dragende stoofperen en zoete appels heeft het leed voor de werkers nog enigszins kunnen verzachten. In de schuur staan voor hen nog een aantal kisten fruit voor eigen gebruik.
Na twintig jaar werken in de boomgaard gaat Ger Doodeman met pensioen.
Wat zullen wij zijn handigheid, schoffelsnelheid en snoeivaardigheid maar vooral zijn humor gaan missen. Als vereniging zijn wij hem heéeéeel veel dank verschuldigd. Dank je wel, Ger. Met Kees van ‘t Hoenderdal hebben wij een verse jonge kracht erbij gekregen. Als zoon van een fruitteler zal het werk in de boomgaard niet vreemd voor hem zijn.
Het blijft prettig werken in de boomgaard. De onderlinge verhoudingen zijn goed en bij de koffie met vaak taart van Hans is het erg gezellig. Binnenkort moeten we Piet een poosje missen. Hij krijgt een nieuwe knie. We zullen hem missen bij het snoeiwerk.
Het uitgevoerde DNA onderzoek heeft verdere duidelijkheid gebracht binnen de appelcollectie. DNA onderzoek bij onze perencollectie staat ook nog op ons wensenlijstje. De QR codes zijn nog niet geplaatst op onze roestvrij stalen naambordjes. De gegevens achter de codes moeten nog gecheckt worden of ze overeen komen met de ervaringen in de Collectieboomgaard. Ook de naamgeving van de bomen blijft een discussie punt.
In de Collectieboomgaard worden regionale rassen namen gebruikt. Deze namen en schrijfwijze zijn in het verleden vastgesteld door vier wijze heren. We zijn een Noord-Hollandse vereniging. In het DNA onderzoek worden nationale en internationale rassennamen gebruikt. Moeten wij onze regionale, Noord-Hollandse namen zo maar opgeven als eerste naam?
Namen zijn onderdeel van het Noord-Hollandse erfgoed. Moeten wij dit
erfgoed dat wij mogen beheren niet beschermen?
Genoeg om over na te denken.
commissie POMculinair
In 2023 zijn we als commissie drie keer bij elkaar geweest, wisselend bij de leden thuis. Onze vaste vergaderdag is maandag om 14,00 uur, dit jaar op 20 maart, 3 juli en 9 okt. Hier bespreken we de voorbereidingen voor de open dagen, blikken terug en wisselen we eventuele nieuwe ideeën uit. Ook de voorbereiding van de nieuwjaarsbijeenkomst hoort daarbij!
We zijn het jaar gestart door voor de nieuwjaarsbijeenkomst op twee januari weer voor de aanwezigen zelfgemaakte hapjes te verzorgen. De hapjes vonden gretig aftrek. De bijeenkomst vonden we echter wel erg snel na nieuwjaar!
Op de open dagen in de Collectieboomgaard en in Abdijtuin hebben we beurtelings onze kraam verzorgd. Onze ervaring is dat we in het vervolg heel kritisch willen kijken waar onze stand staat. Dat was in de Beemster minder gunstig. Doordat er voor in de boomgaard diverse kramen (niet van de POM) de aandacht trokken, kreeg onze kraam (achter in de boomgaard) o.i. minder belangstelling. We hebben hier zoals gewoonlijk weer allerlei door ons ingemaakt fruit laten proeven, de sappan gedemonstreerd, appelsap verkocht (zoveel dat we vroegtijdig uitverkocht waren) en losse appels verkocht. Natuurlijk ook veel informatie gegeven over het verwerken van fruit, zoals het drogen op verschillende manieren en jam en chutney maken.
Iedereen heeft enthousiast de kraam gerund!
Ook hebben we in het najaar weer fruit opgehaald uit de Collectieboomgaard, wat door ons is ingemaakt ten einde dat in 2024 op de open dagen te kunnen laten proeven!
De uitnodiging om bij een bestuursvergadering als POM culinair te zijn, kwam helaas te laat (door wisselen van secretariaat van de commissie).
Dit is telefonisch later rechtgezet.
In de loop van het jaar ontstond de behoefte een gezamenlijke activiteit te ondernemen, maar wat? We hebben toen ieder een bijdrage geleverd aan een gezamenlijke maaltijd (POM geïnspireerd) bij Riet thuis en hier heerlijk van genoten. Gezellig om ook eens in een andere hoedanigheid bij elkaar te komen! Voor herhaling vatbaar.
commissie PR (de koffer)
Ondanks het digitale tijdperk waarin we leven gaat veel informatie nog steeds op papier. Daarom worden jaarlijks de flyers en andere materialen nagekeken en zo nodig geactualiseerd.
Ondanks de mogelijkheid om via de website lid te worden gaan veel aanmeldingen toch via de inschrijfformulieren op de kraam.
En ook zijn ervaring is: “wat ontzettend leuk om te doen!”
commissie Boekenkist
Een nieuwe beheerder, een nieuwe aanpak. Ger Ernsting is begonnen met reorganiseren van de verzameling en Thijs gaat daarmee door. Kritisch kijken of we boeken moeten bewaren. De overtollige exemplaren gaan dan naar geïnteresseerde leden. Geeft ook ruimte voor nieuwe exemplaren. U ziet deze aangekondigd worden in ons POMblad in de rubriek Boekenkist nieuws.
commissie Snoeien
Er is ook dit seizoen weer een goed werk geleverd waaruit blijkt dat deze commissie een prima reclamebord is van de POM.
Doordat het snoeiseizoen over twee jaren loopt is er sprake van een gebroken boekhouding. Omdat dit ieder jaar zo is kan er wel een vergelijking worden gemaakt. De cijfers van het afgelopen snoeiseizoen zijn als volgt: tijdens 23 snoeidagen zijn er op 89 locaties 1550 bomen gesnoeid. Dit wordt gedaan bij eenmalige klanten maar er zijn ook jaarlijks terugkerende snoeiopdrachten. Het afrekenen kan contant maar wordt steeds vaker middels een overschrijving via een bank gedaan. De gebruikte tarieven zijn op hetzelfde niveau gebleven.
De snoeicapaciteit van tien snoeiers is voldoende, maar de gemiddelde leeftijd loopt wel op.
Niet vervelend voor de leden zelf maar wel een punt van zorg voor de toekomst van de commissie.
Ook dit jaar heeft Landschap Noord-Holland gezorgd voor de keuring van de ladders, ook die in eigendom zijn van de POM, zodat de snoeiers met goedgekeurd materiaal kunnen werken. Steeds vaker wordt daarbij gebruik gemaakt van elektrisch aangedreven gereedschap waarbij de ARBO-regels goed toegepast worden.
commissie Cursussen
Het cursusjaar is goed verlopen. De locatie in Tuitjenhorn is heel prettig en men ziet ons graag komen. Doordat de cursussen in voorgaande jaren niet door zijn gegaan door corona was het aantal deelnemers heel goed, alle basissnoeicursussen waren volgeboekt d.w.z. 20 of meer cursisten.
Het verhoogde cursusgeld maakt het werk voor de gewaardeerde coördinator prettiger. Niemand van de deelnemers heeft er een opmerking over gemaakt.
Aan de penningmeester is van iedere dag een financieel overzicht gezonden.
Aantal cursussen 6
Aantal cursisten: 91 Leden 39 Niet leden 47 5 gratis (werkers Abdij)
Van de docent Pé van der Gracht is afscheid genomen. Ook hier bedanken wij hem voor het vele werk dat hij tot nu toe heeft verricht voor onze vereniging. Rene de Weerd neemt het over. En als hij niet kan is een invaller beschikbaar.
Er is ook nog een basissnoeicursus gegeven in Beinsdorp op verzoek van Staatsbosbeheer onder leiding van Jan Romein en Piet Konijn.
Het cursusboek voor de cursus ziekten en plagen wordt opnieuw samengesteld. De huidige teksten en voorbeelden zijn voor de doorsnee deelnemers te uitgebreid. Bovendien gaan we meer de nadruk leggen op biologische bestrijding van ziekten en plagen. De docent van deze cursus heeft aangegeven dat hij er in de nabije toekomst mee gaat stoppen.
ledensnoeidagen
Deze zijn bedoeld om leden die de basissnoeicursus hebben gevolgd de gelegenheid te geven onder deskundige begeleiding te werken aan hun vaardigheden. De terugloop van het aantal deelnemers baart het bestuur zorgen. Zo is de snoeidag van 4 maart afgezegd omdat er slechts één aanmelding was. Gelukkig waren er meer voor 9 december waardoor deze wel is doorgegaan.
commissie Aanplantbemiddeling
We hebben dit jaar enkele veranderingen doorgevoerd zoals aangegeven in het jaarplan 2023. Dit hield in dat we niet langer bomen van De Batterijen afnemen, maar uitsluitend van de kweker Hengeveld in Aalten. Achteraf bleek dit een goede keuze: de Batterijen heeft een reorganisatie doorgevoerd die onder andere inhield dat het assortiment drastisch is ingeperkt en de prijzen aanzienlijk verhoogd zijn. Bomen enten op bestelling doen ze ook niet meer.
Omdat Hengeveld een beperkt eigen sortiment heeft hebben we in februari een behoorlijk aantal bomen laten enten. Deels waren die al besteld en de rest hebben we zelf gekozen. Leiddraad daarbij was het vermeerderen van onbekende rassen en ervaring uit het verleden betreffende veel gevraagde rassen.
Uiteindelijk zijn er 153 bomen besteld (54 H, 64 ½, 35 Str)1. Een klein deel (11) kwam uit het assortiment van Hengeveld. Daarnaast waren er 87 bomen extra. (34 H, 30 ½, 23 Str)1.. Die waren deels voor onze eigen collectie en verder hebben we op de uitleverdag nog een aantal verkocht en ook bij een extra verkoop kort voor de kerst. We hebben nu nog 30 bomen over (13 H, 14 ½, 3 Str)1. die opgekuild staan in de Collectieboomgaard. Totaal zijn er 210 bomen verkocht.
Al met al is deze gewijzigde opzet mij (Cees Vroegop) goed bevallen. Er was veel minder stress over de levering van de bomen, de mensen hebben bijna alles gekregen wat ze besteld hadden en we hebben de prijzen zelfs iets kunnen verlagen ten opzichte van het vorig jaar. Het slagingspercentage van de enten was boven de 95% en de kwaliteit van de bomen was goed.
Ik heb enkele mensen doorverwezen naar Weigelia. Hoeveel er uiteindelijk naartoe zijn gegaan is onbekend.
Wat betreft de advisering was het een rustig jaar. In het voorjaar hebben we twee maal in de boomgaard mensen ontvangen, van de gemeente Medemblik en van PWN. Later niets meer van vernomen. Verder geen bezoek aan andere locaties.
Voor 2024 zijn tot nu toe al weer 14 bomen besteld
(1 H, 6 ½, 7 Str).
1. H = hoogstam, ½ = halfstam, Str = struik of spilletje
commissie Determinatie 1.
Deelnemers in de commissie:
Peter Conijn, Thijs Jostmeijer, Bert Tessel, Kees Vlaar, Geo de Kruijk, Rogier Tan, Cees Wonder, Guido Hendriks en Jan Lankelma (inventarisatie).
De commissie is in 2023 met één nieuw lid uitgebreid, Guido Hendriks, jong en enthousiast!
Dit jaar kwamen we - misschien - de Spaanse Gulderling tegen in Oude Niedorp – 2 bomen waar we enthout van hebben geknipt en die we gaan openten. We hebben tot nu toe geen bevestiging gekregen van andere determineerders in het land, het zou een toeval zaailing kunnen zijn.
In 2023 is er gedetermineerd op de gebruikelijke plaatsen,
appels | peren | |
Aantal rassen in de determinatie-tabellen | 212 | 145 |
Aantal kenmerken | 49 | 40 |
Vulling van waarden voor alle rassen [%] | 94 | 74 |
Gemiddeld aantal waarden per ras, per kenmerk | 1.4 | 0.9 |