Thema-onderwerp zomer 2008: leifruit tegen de gevel

Vroeger moesten boeren en burgers wel fruitbomen tegen hun gevel zetten. Vaak waren het anderhalfsteense muren, zonder spouw. De leiboom diende dan als regenwatervanger en als airco-installatie.

Door verbeterde bouwtechnieken werden aan woningen en op boerderijen alsnog spouwmuren aangebracht, zodat het kappen van de leiboom niet tot de sanctie van moeder natuur leidde dat de muren ook binnen kletsnat werden bij de eerste de beste plensbui.

Veel leibomen zijn verdwenen. Hoogst zelden zie je nog een oude Williams Duchess of dergelijke bomen. Wel zie je ook in de nieuwbouwwijken nog wel es een druivenstruik tegen de gevel staan. Naar een jonge leifruitboom moet je hard zoeken.

Deze zomer willen we aan het leifruit aandacht geven. In dit thema-onderwerp zullen we foto's van leifruit dat we her en der tegen komen plaatsen.

De redactie vraagt jullie medewerking. Als jullie, in binnen-of buitenland, plaatjes van leifruit zien, willen jullie dan de camera te voorschijn halen en aan de redactie denken? Het hoeft niet per sé om appels en peren te gaan. Ook steenvruchten zijn wel als leifruit aangeplant; morellen zijn zelfs op de noordgevels te telen. Maar ook kiwi's en druiven kunnen tot sierlijke gevels leiden. Ook afbeeldingen van pergola's en schuurtjes overgroeid met ranken (van vruchtbomen of struiken) zijn dus welkom!

Met dit thema-onderwerp hopen we mensen te inspireren om leifruit aan te planten. We denken dan aan zowel stadsbewoners als boeren als bezitters van bedrijfspanden. We zien te veel kale muren, damwandprofielen gevels en schuren die véél mooier kunnen.

Laten we Nederland mooier én gezonder maken door leifruitbomen aan te gaan planten. In de rubriek "wetenswaardigheden" zullen ook enkele items over dat onderwerp verschijnen.

In dit thema-onderwerp van de "Wondere Fruitwereld In Beeld" hopen we jullie de inspiratie te bieden, dat leifruit jullie huis, boerderij, schuur, bedrijfspand mooier kan maken.

Lange Lijsjes tegen woonhuis van rond 1800 op terp

Jonge Williams Duchess (circa 15 jaar) bij woonboerderij

Niet onderhouden, maar toch verfraaiend, deze fruitbomen tegen een lelijke aardappelopslagschuur

Deze Williams Duchess knapt het aanzien van deze oude boerderij aanmerkelijk op

De adel was vroeger de hoeder van de fruitteelt. En ze hadden daar natuurlijk behalve personeel en grond de muren van hun kasteel en bijgebouwen voor. Bij Kasteel Doorwerth zag ik deze nieuw aangeplante fruitbomen, die als leifruitbomen moeten fungeren.

De intentie is goed, van de detailafwerking zou een echte leifruitman waarschijnlijk huiveren............. Werk aan de winkel voor echte leifruithoveniers!

Ook druivenranken lenen zich als muuraankleders op kastelen en muren bij kasteelgebouwen. Deze volbegroeide muur is te zien naast het Bilderberg- gebouw bij Kasteel Doorwerth.

Bij het Bildeberggebouw bij Kasteel Doorwerth staat ook deze muur. De muur wordt opgesierd met fruitbomen, waaraan geen vruchten zitten. Aan het blad te zien zal het kwee zijn dat er groeit.

Foto's Emile Heesters

"Slechts" een Conférence, maar goed onderhouden en in combinatie met de klimop extra mooi.

Hoogstamleiperen, zo te zien

Oude boerderij met leiperen tegen de achtergevel

Woonhuis met leipeer met uitbundige groei van jonge scheuten;

Wingerd op voorgevel

Een druif in een hoekje op het beschutte zuidoosten. Met iets meer geleiding en es een takje snoeien is hier een prima zoete tafeldruivenoogst te realiseren!


Even een onderbreking van deze serie foto's. In De Gelderlander van 30 juli trof ik een mooie prent van een 80-jarige Conférence, geënt op Clapp's en dat als gevelboom. Mooi, kijk zelf maar!
Zo kan het ook: een strak, wat "formeel" gevormde leipeer.

Een mooi groen aangeklede woning in het plaatsje Bokhoven bij Den Bosch. De druivenstruiken staan áchter leilinden. Niet de meest bezonde plaats. Niettemin, de druiven doen het wél tot op zekere hoogte, getuige de detailopname van een trosje.

In het plaatsje Hedikhuizen staan deze ordentelijk in toom gehouden kiwistruiken tegen de gevel van een schuur. Chapeau, eigenaar, dat je deze woekeraars zo ordentelijk hebt weten te laten groeien!

Deze peer beslaat de hele zijgevel van een woonhuis

Beslist een fruitliefhebber met nectarines, druiven, bramen tegen de gevel van zijn schuur

Op de valreep van de zomer nog deze foto van een beschaafd geleide druivenstruik tegen een gevel

Een bijzondere manier van fruit leiden vonden we in de tuinen van Frederiksoord. De druiven staan bij de poten van een soort carport.

Mooi. En de druiven waren nog appetijtelijk ook, ook al konden ze wat zoeter!

Leiperen op Kasteel Tongelaar

Gefotografeerd op Kasteel Tongelaar in Mill in Oost-Brabant.

Mooi, deze witte muren met donkere onder-en bovenkant met leiperen ervoor. Net een schilderij. Het fruit is op deze foto's inmiddels geplukt.

Foto's: Gerard ter Hart

Tenzij anders vermeld foto's: Bas van Andel