Fruitbomen planten  


Dit werkboekje is een uitgave van de POMologische Vereniging Noord-Holland

INHOUD

  1. Wanneer fruitbomen planten ?
  2. Gaat u een hoogstam, halfstam of een struik planten ?
  3. Welk ras is geschikt ?
  4. Hoe fruitbomen planten ?

Tekst en samenstelling: Henk Houtman

De gebruikte afbeeldingen zijn uit Groei & Bloei, het tijdschrift van K.M.T.P.

november 2013

1. Wanneer fruitbomen planten ?

Zodra de bladeren zijn gevallen, kunnen vruchtbomen geplant worden. November is een gunstige periode om voorbereidingen te treffen. Het planten van fruitbomen in de herfst geniet de voorkeur. De temperatuur van de bodem is dan nog relatief hoog. Daardoor worden de wortels tot activiteit aangezet. Als gevolg hiervan ontstaan er al enkele weken na het planten kiemwortels.

In het najaar geplante bomen hebben in het voorjaar, wanneer ze gaan uitlopen, een voorsprong. Immers, een in het voorjaar geplante boom moet tegelijkertijd wortels én blad vormen. Een najaarsboom daarentegen kan meteen al wat water opnemen door zijn kiemwortels en heeft dus minder kans op uitdroging.

In tegenstelling tot wat velen denken, hebben goed geplante vruchtbomen geen last van eventuele wintervorst. Hooguit kunnen bomen ’s winters wat opvriezen, waardoor er minder contact met de bodem ontstaat. Dit kan in het voorjaar gecorrigeerd worden door het opnieuw aantrappen van de grond rondom de boom.

2. Gaat u een hoogstam, halfstam of een struik planten ?


hoogstam;stamlengte 180 / 220 cm
halfstam;stamlengte 120 cm
struikstamlengte 60 / 70 cm

Voor een hoogstam en halfstam heeft u 60 tot 100 m2 oppervlakte nodig. Voor een struik 20 m2 en voor spilvorm is 5 m2 genoeg.

Zowat alle vruchtbomen zijn veredeld. Dat betekent dat de gewenste vrucht en dan ook een exemplaar dat goede vruchten geeft, geënt is op een onderstam, die weer goede wortels vormt. In de vrije natuur gaat dat niet altijd samen.

Voor hoog- en halfstammen worden sterk groeiende en sterk wortelende onderstammen gebruikt; meestal zijn dat zaailingen. Voor appels neemt men soms ook de iets minder sterk groeiende “M 111” als onderstam. Zwakker groeiende, gestekte onderstammen, gebruikt men voor halfstam, struik en spilvorm.

3. Welk ras is geschikt ?

Bij het zoeken naar het gewenste fruitras is de eigen voorkeur het belangrijkst. Immers, de vruchten die de bomen gaan dragen moeten wel in de smaak vallen. Toch zijn er fruitrassen die vanwege specifieke problemen als ziekten en teeltmoeilijkheden minder geschikt zijn voor de tuin.

Cox’s Orange Pippin’, ‘Elstar’, ‘Golden Delicious’ en ‘Jonagold’ vallen door de mand vanwege hun grote gevoeligheid voor allerlei schimmelziekten. ‘Granny Smith’ is evenmin een aanrader, omdat deze appel een bijzonder lang groeiseizoen en lange hete zomers nodig heeft om op smaak te komen.

Er zijn echter ook fruitrassen die zich door de eeuwen heen hebben kunnen handhaven. Oudhollandse rassen als ‘Notarisappel’, ‘Schone van Boskoop’ en ‘Rode Tulpappel’ houden het al tientallen jaren uit en hebben bovendien een karakteristieke smaak. Veel oude rassen zijn in de vergetelheid geraakt. doordat fruittelers liever nieuwe, meer productieve soorten aanplantten. Een stukje cultuurhistorisch erfgoed dreigde even te verdwijnen.

Gelukkig lijkt het tij te keren, nu blijkt dat de meeste oude rassen weinig eisen stellen aan snoei en verzorging en tevens weinig gevoelig zijn voor de belangrijkste ziekten en plagen.

Kies daarom eens voor een oude fruitsoort. Ook voor kleine tuinen !

4. Hoe fruitbomen planten ?

Bij het in ontvangst nemen van de boom, zorg dan dat de wortels niet uitdrogen !!

U kunt dit uitdrogen voorkomen, door de boom met de wortels in een grote plastic zak te stoppen en wat vochtige grond in de zak over de wortels te doen. “Opkuilen”

Is er binnen 1 of 2 dagen geen tijd om te planten, kuil de bomen dan op. Dit kunt u doen door de bomen recht of iets schuin in een gegraven kuil te zetten. Zorg ervoor dat alle wortels goed bedekt zijn met aarde. Er moet ook voldoende grond of zand tussen de wortels komen, desnoods even schudden.

En vervolgens VOCHTIG HOUDEN !

4-1 : Graaf een plantgat ruim genoeg voor de wortels van de boom en zet hierin eerst twee boompalen voor een hoog- en halfstam. Fruitbomen met een zwakke onderstam hebben blijvend een boompaal nodig. ( afb. 1 )

4-2 : Zet de boom in het gat met De zwaarste takken in de windrichting West/Noordwest. Met een stok kunt u de planthoogte controleren. ( afb.2 )

4-3: Zorg dat de boom even diep komt te staan als op de kwekerij. De entplaats mag niet onder de grond terecht komen. (afb. 3 )

4-4: Vul het plantgat op met ongeveer 20 liter potgrond, terwijl iemand anders de boom recht houdt en hem af en toe voorzichtig beweegt, zodat de wortels goed contact maken met de grond. Trap de grond rondom het stammetje goed aan als het gat bijna vol is en vul het verder op met grond (afb.4 )

4-5 : Bevestig de stam aan de palen/paal met een boomband. (afb. 5)

Het is voor de toekomst van uw pas geplante boom van levensbelang dat een eerste vormsnoei zal plaatsvinden.

Vormsnoei

Nu u in het bezit bent van een prachtige jonge fruitboom, is het belangrijk dat u de eerste jaren speciale aandacht geeft aan het in vorm brengen van de kruin van de boom. Dit is belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de boom. Een prachtige boom, die goed vrucht draagt ontstaat niet vanzelf. Daar heeft de boom hulp bij nodig.

Nazorg

Indien u er prijs op stelt dat u daarbij wordt geholpen, dan kunt u contact opnemen met de commissie Snoeien van onze vereniging. Tegen een kleine vergoeding willen zij u helpen bij vormsnoei. Vormsnoei doe je vroeg in het voorjaar. In die tijd geeft onze Vereniging een cursus Vormsnoei.

Voor hulp bij vormsnoei:

Piet Konijn 0229-574457 of snoeien@hoogstamfruitnh.com
Jan Romein 0228-581654 of cursussen@hoogstamfruitnh.com

Voor opgave cursus Vormsnoei en of Basissnoeicursus

Jan Blankendaal 072-5051205 of cursussen@hoogstamfruitnh.com

Voor op– of aanmerking over de bomen is het contactadres:

Cees Vroegop 0251-313047 of aanplantbemiddeling@hoogstamfruitnh.com

Wij wensen u veel plezier met uw nieuwe boom of bomen !!

Werkgroep Aanplantbemiddeling

LABEL UW BOOM !

De label die nu aan uw boom zit zal op termijn verdwijnen. Wilt u later nog weten wat u geplant heeft, maak dan een weerbestendige label, vooral als u meerdere bomen plant.

Een tip voor duurzame naamplaatjes:

Neem een leeg aluminium drankblikje en snijd dit in repen van 10 cm bij 2 cm. Vervolgens met een (lege) balpen de gewenste naam in dit reepje blik vermelden. Goed doordrukken bij het schrijven, bij voorkeur het stuk aluminium op een meegevende ondergrond zoals een dikke krant leggen. Een ander dun stukje aluminium is ook goed. Het materiaal mag niet roesten. Maak met een spijker 1 of 2 gaatjes. Bevestig het naamplaatje aan de steunpaal of draadkorf. Bij het bevestigen direct op de boom, let er dan op dat de draad niet gaat knellen. (tekst van de Nationale boomgaardenstichting, België)

Bij het aanplanten van een boomgaard(je) is het ook zeer aan te bevelen een plattegrond te maken en die goed te bewaren !

Wees zuinig op uw assistent/hulp.

POMologische Vereniging Noord- Holland

De vereniging stimuleert het behoud van hoogstamfruitbomen door middel van activiteiten zoals:
  • Cursussen
    Snoeicursussen voor achterstallig- en onderhoudssnoei bij oude fruitbomen en Vormsnoei bij jonge bomen, een Entcursus en de cursus ‘Ziekten en plagen in de fruittuin’.
  • Acties
    Fruitrassententoonstellingen waar een keur aan fruit van Noord-Hollandse fruitbomen wordt gepresenteerd. Op snoeidagen werken in de boomgaard. Op activiteitendagen gelegenheid voor excursies en het geven van voorlichting.
  • Advies
    Het geven van adviezen over rassenkeuze, ziektebestrijding, snoeien en het determineren van fruitsoorten.

Het secretariaat van de vereniging is bij

Cor Donkervoort
Oosterweg M 3, 1482 AH Purmer
telefoon : 06 8123 8094
secretariaat@hoogstamfruitnh.com

www.hoogstamfruitnh.com

Voor boeken met veel omvattende informatie betreffende aspecten van het onderhoud van fruitbomen en het fruit in het algemeen, zie onze website.

Leden kunnen gebruik maken van de bibliotheek



Aan de inhoud van deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend
©2001- POMologische Vereniging Noord-Holland