De Schellinkhouter: een gewone handappel
waar West Friesland gewoon trots
op kan zijn!
 


Inleiding

Een uniek appelras voor West Friesland is de Schellinkhouter Waarschijnlijk is het een zaailing van Princesse de Noble. ofwel de Fransche Kroon, een ras dat al door Knoop genoemd wordt.

Is de Schellinkhouter een zaailing met deze Princesse de Noble als moeder?

De Schellinkhouter is "ontdekt"door G. Dekker. En die kwam uiteraard uit Schellinkhout.

De Schellinkhouter is ook een beetje het paradepaardje van de POMologische Vereniging Noord-Holland. De POM heeft ervoor geijverd dat de Schellinkhouter weer in het verkrijgbare assortiment appelbomen terecht is gekomen. Volkomen terecht, zoals ik aan het slot van dit artikel zal concluderen.

De Schellinkhouter bekeken

De Schellinkhouter is beschreven in het boekwerk van R.Lijsten, Nederlandsche Fruitsoorten, uit 1942.

Schellinkhouters volgens Beeftink in 1942

De tekening die Beeftink, de excellente illustrator naast Lijsten, in 1942 van de Schellinkhout (zoals hij daar genoemd wordt) gemaakt heeft doet de appel niet helemaal recht. Zoals uit onderstaande foto's blijkt is de Schellinkhouter sterker contrastrijk met roder vlammen dan deze tekening suggereert. Ik laat in het midden of dit komt doordat het afgelopen seizoen zo uitzonderlijk heet was, of dat Beeftink te zuinig is geweest met de kleur rood.

Schellinkhouters: opvallend rood in vergelijking met de tekening uit 1942, en geel tot bleekgroen aan de andere kant (foto: Bas van Andel)

Zoals op deze foto te zien is, is de Schellinkhouter aan de zonzijde nogal gevlamd. Daarentegen is hij aan de schaduwkant nogal bleekgroen tot geel.

Nog wat uiterlijke kenmerken

De Schellinkhouter is hoger dan breed. De foto hierboven laat dat duidelijk zien. Wat ook te zien is, is dat de appels van ongelijke grootte zijn. Ook de vorm is af en toe wat onregelmatig; de ene appel loopt anders naar de kelk toe dan de andere. De kelk is bovendien zelf ook wat onregelmatig gevormd; de kelkblaadjes staan vaak naar buiten. De onderkant vertoont vaak wat roest. De steel is tamelijk kort en van onopvallende dikte. De steel zit, het is te zien op onderstaande foto, veelal stevig aan het hout vast.

Schellinkhouter bij de steel bezien (foto: Bas van Andel)

De binnenkant bekeken

Ik zou het bijna niet durven zeggen, maar de Schellinkhouter valt van binnen bekeken op door onopvallendheid. Het plaatje hieronder spreekt verder voor zich.

De binnenkant van de Schellinkhouter (foto: Bas van Andel)

Smaak en gebruik

De Schellinkhouter is een echte hertst-handappel. Aaftink noemt hem een goede herfstappel. Het witte vlees is best sappig en bovendien zacht. De smaak kun je – met Aaftink- kwalificeren als zachtzuur. Tegelijk is de smaak aangenaam -maar niet opvallend- licht aromatisch. Met de vrij stevige schil "knappert" de appel hoorbaar als je je tanden er in zet.

De appel is goed eetbaar in oktober en november.

Eindoordeel

In 1942 beschreef Aaftink de appel zonder dat hij echte, opvallende sterke plus- of minpunten noemde. In de slotzin stelt hij dat de appel "geen bijzondere kwaliteiten bezit".

In die laatste woorden schuilt de essentie van de Schellinkhouter. Ieder die een appel lust, lust vast ook wel een Schellinkhouter. Dat is zijn sterke kant. Maar het is waarschijnlijk ook de reden dat hij nooit echt buiten West Friesland wortel heeft geschoten. Hij is te weinig uitgesproken bijzonder.

Als Dekker in 1985 in plaats van in 1885 zijn Schellinkhouter had ontdenkt en hij commerciëler antennes had gehad, zou het ras, alleen uitgaand van smaak, wellicht door heel Nederland en daarbuiten verspreid zijn geraakt. De appel heeft het immers in zich door een breed publiek lekker gevonden te worden. Helaas heeft de appel voor de moderne appelboeren ook nadelen, zoals zijn ongelijke grootte en ongelijkvormigheid. Het zit er dus niet in dat de Schellinkhouter nog een commercieel ras zal worden.

Maar voor wie gewoon een lekkere goede herfstappel wil hebben is de Schellinkhout alleszins aan te bevelen. Ook buiten West Friesland. Op Internet vind je vlot minstens één adres waar hij te koop is.

Toetje

Om de Schellinkhouter extra aan te bevelen, hier nog maar als toetje de foto's zoals die staan in de Inventarisatie-gegevens op de website van de POM. Zowel het fruit als de bloesem zijn "gewoon gewoon" sieraden op elk erf en in elke tuin!

Foto's: Inventarisatieproject POM



Aan de inhoud van deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend
©2001- POMologische Vereniging Noord-Holland